Rodzice z wielką troską przyglądają się rozwojowi swoich maluchów, odliczając dni, kiedy pociecha zacznie raczkować, siadać, wstawać i chodzić. Podobnie uwagę poświęca się mowie dziecka – kiedy usłyszmy pierwsza „mama” i „tata”, w jakim tempie zacznie się z nami sprawnie komunikować oraz czy jego mowa będzie poprawna. Dzisiaj przyjrzymy się najczęściej występującym wadom wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym, a także wyjaśnimy, kiedy mowa zyskuje funkcję komunikacji.
Jak zachęcić dziecko do mówienia?
Jako rodzice możemy wesprzeć dziecko w nauce mówienia. Chociaż nasze starania nie gwarantują, że dziecko zacznie mówić wcześniej i nie niwelują ryzyko wystąpienia wad wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym, warto inspirować dziecko do komunikowania się z nami w sposób werbalny. Aby tak się stało, powinniśmy z dzieckiem rozmawiać, unikając zdrabniania i innych niepoprawnych form. Dziecku powinniśmy także dużo czytać. Kiedy my czytamy, dziecko oswaja się z mową, w pamięci utrwalają się dobre wzorce. Pomocne jest także śpiewanie, które jest również doskonałą formą pracy nad poprawną wymową.
Pamiętajmy, by nagradzać naszego malucha przy pierwszych wypowiadanych słowach. Kiedy dziecko zobaczy naszą radość, gdy nazwie nas „mamą” bądź „tatą”, z chęcią będzie to powtarzać, aż w końcu wypowiadane słowa staną się formą komunikacji naszej pociechy. Ze starszymi dziećmi, przedszkolakami, powinniśmy dużo rozmawiać. Ciągle zadawane pytania przez dorastające szkraby to doskonała okazja nie tylko do budowania więzi, ale także nauki mówienia, poznawania nowych słówek i rozwijania wyobraźni. Poświęcony dziecku czas zaowocuje szybciej, niż się będziemy tego spodziewać.
Jakie wady wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym występują najczęściej?
Wady wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym najczęściej wynikają z błędnego układania języka i warg podczas wypowiadania poszczególnych głosek. Gdy maluch nieprawidłowo artykułuje głoski, można wyodrębnić następujące wady wymowy:
- sygmatyzm – inaczej seplenienie; niepoprawna artykulacja głosek s, z, c, dz lub sz, ż, cz, dż, lub ś, ź, ć, dź; oprócz najczęściej występującego seplenienia międzyzębowego spotyka się jeszcze seplenienie wargowo-zębowy, boczny i przyzębowy
- rotacyzm – błędnie wypowiada głoska r, zastępowana l lub j
- mowa bezdźwięczna – głoski dźwięczne zastępowane są bezdźwięcznymi, np. b na p
- kappacyzm – błędna artykulacja głoski k, najczęściej zastępowana głoską t
- gammatyzm – błędna artykulacja głoski g, najczęściej zastępowana głoską d
- lambdacyzm – błędna artykulacja głoski l, najczęściej zastępowana głoską j lub pomijana
- mogilalia – pomijanie głoski dźwięcznej
- dyslalia wieloraka – występowanie kilku wad wymowy jednocześnie
Do innych często występujących wad wymowy u dzieci w wieku przedszkolnym zaliczamy rynoalię, polegającą na mówieniu przez nos oraz jąkanie. Dość często można spotkać się z jąkaniem fizjologicznym, wynikającym z chęci wypowiedzenia przez dziecko wielu rzeczy w jak najszybszym tempie, choć warunki poznawcze i zdolności artykulacyjne na to nie pozwalają. Takie jąkanie mija mniej więcej po 6 miesiącach.
W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących wad wymowy u dziecka, warto zgłosić się do logopedy, który sprawdzi, czy trudności w komunikacji wynikają z wolniejszego, ale prawidłowego rozwoju, czy z wad, nad którymi czym prędzej należy zacząć pracę.
Artykuł powstał we współpracy z neurologopedą Dorotą Martuś.
0 komentarzy
